Mensen met verzameldwang hebben structureel moeite om spullen weg te doen, wat er vaak toe leidt dat het hele huis vol spullen staat en vervolgens vervuilt. Deze dwangstoornis wordt ook wel hoarding genoemd. Wanneer er sprake is van hoarding en je het huis en de kamers (bijna) niet meer in kunt doordat er stapels spullen ontstaan, wordt een huis vies, onleefbaar en zelfs onveilig. Op dat punt aanbeland, is de situatie niet meer omkeerbaar door de hoarder zelf en is er externe hulp nodig. Wanneer er externe hulpverlening in beeld komt, wordt er steeds vaker een in hoarding gespecialiseerde Professional Organizer of Hoardingspecialist ingeschakeld.
Teamwerk bij hoarding noodzakelijk
Achter hoardingsproblematiek gaat vaak een trauma schuil, wat zich uit in chronische desorganisatie, chaos in het hoofd en ernstige mentale problematiek. Door de ingewikkelde problematiek is het belangrijk een team te vormen met diverse hulpverleners. Want het is lastig om de diverse puzzelstukjes die onderdeel zijn van de aanpak van het probleem, vanuit één invalshoek te overzien. Maar wanneer diverse hulpverleners of instanties als team samenwerken, is de kans op verbetering groter. Doordat iedereen een puzzelstukje legt, help je elkaar, is er interactie en wordt de puzzel makkelijker opgelost. De onderdelen van zo’n team zijn meestal een psycholoog of psychiater, een maatschappelijk werker, een WMO-consulent en een professional organizer en/of andere professionals van de GGZ en ambulante verzorging. Dit zorgt voor een combinatie van cognitieve gedragstherapie, ambulante begeleiding en praktische ondersteuning door de thuisbegeleider / Professional Organizer.
De psychiater/psycholoog werkt aan de psychische omstandigheden die hoarding veroorzaken, de maatschappelijk werker houdt zich onder andere bezig met schuldsanering of de opbouw van een sociaal netwerk en de Professional Organizer gaat met de cliënt in huis aan de slag. Wanneer er ernstige financiële problemen zijn wordt er ook vaak een budgetcoach ingeschakeld, bijvoorbeeld wanneer blijkt dat de post ongeopend blijft liggen. Ook is er in veel gevallen contact met de woningbouwvereniging of, in het geval van een koopwoning, met de gemeente.
Samen nieuwe stappen zetten
Om te illustreren waarom zo’n integrale aanpak belangrijk is, volgt hierna een voorbeeld. Onze professional organizers komen bij hoardingsproblematiek geregeld in de situatie terecht dat de cliënt, vooral bij de start van een herstelproces, tips/huiswerk te weinig opvolgt en niet aan de slag gaat. Dat is heel begrijpelijk, want vaak zit het achterliggende trauma diep en zitten hoarders zo vast aan hun spullen dat ze niet kúnnen opruimen. Wanneer de organizer stagnatie opmerkt en vervolgens overlegt met een maatschappelijk werker, kan deze vanuit zijn of haar professie in gesprek gaan met de cliënt, waardoor er sneller een doorbraak is en er samen nieuwe stappen gezet kunnen worden. Ook als klanten vermijdend gedrag vertonen, afspraken afzeggen of de deur niet meer open doen, helpt het enorm om als team samen te werken. Een andere hulpverlener kan dan een ingang bieden waarmee je toch weer binnenkomt bij de cliënt.
In veel gevallen is er regelmatig overleg over de situaties waarin gezamenlijk gewerkt wordt, wat het begeleidingsproces bevordert. Ook tijdens intervisiegesprekken kunnen de specialisten leren van elkaars ervaringen. Omdat alleen langdurige behandeling resulteert in blijvend resultaat, is deze voortdurende afstemming in het team van groot belang.
Licht aan het eind van de horizon
Mensen met hoarding leven vaak in een isolement en zitten vaak als verlamd uren in een stoel. Daarom duren afspraken met een Professional Organizer zeker drie uur, want het kost tijd om cliënten met hoardingsproblematiek te activeren. Samen werk je door de stapels spullen heen en uiteindelijk is er bijna altijd licht aan het eind van de horizon. De meeste cliënten leren uiteindelijk van het hele team van professionals meer zelfvertrouwen te ontwikkelen, in hun kracht te komen en hun eigen plek in te nemen. Zo leg je samen de puzzel en ontstaat er een nieuw totaalplaatje dat de cliënt vooruit helpt in het leven!