Sinds 2004 zijn er afspraken tussen verschillende gemeentelijke diensten, zoals de GGD, Bouw en Woningtoezicht en de gemeentelijke reiniging, op het gebied van de aanpak van vervuilde woningen. De Brandweer was toen nog geen deelnemer. Dit veranderde toen officier van dienst Peter Schuurmans in 2010 tijdens een incident betrokken raakte bij een zwaar vervuilde woning in Rotterdam. Niet alléén het potentiële brandgevaar maar ook de enorme vuurlast zette hem aan het denken. Naast de hoge vuurbelasting was er ook een ideale mengverhouding tussen de aanwezige goederen. Dit betekende in dit geval dus ook een enorm brandvermogen. Immers een stapel boeken verbrandt op een andere manier dan die zelfde stapel boeken in wanneer je er allemaal losse propjes van maakt.
Praktijkvoorbeeld/ casus
Bij deze casus waren verschillende instanties al twee jaar bezig om de woning te ontruimen, maar kregen het niet voor elkaar. Mede door een advies van de brandweer die een berekening maakte over de vuurlast in de woning kon eindelijk actie ondernomen worden. Later in 2010 werd de brandweer bij het tekenen van het “convenant voor integrale aanpak van onhygiënische en brandgevaarlijke bewoning” partner van de gemeentelijke diensten.
De Brandweer en volle woningen
Een overvolle woning impliceert ook een verhoogd brandgevaar. De hoeveelheid opslag en de daarbij behorende vuurlast zijn, naast de risico’s voor de bewoner en omwonenden, tevens van invloed op een veilige inzet van de brandweer bij een calamiteit. De brandweer zal hinder ondervinden van de opgeslagen goederen en/of het afval. Daarnaast zal een eventuele brand door de hoge vuurlast binnen enkele minuten een, voor de uitgerukte eenheden, onbeheersbare situatie creëren. De kans dat brand zich hierbij uitbreidt naar belendende woningen is zeer groot. Doordat de woning bij een ontwikkelde brand door de brandweer niet meer te betreden zal zijn, zal ook de eventueel aanwezige bewoner niet gered kunnen worden. Wanneer de brandweer wel ingezet wordt in een overvolle woning is het door de smalle looppaden moeilijk om zich met volledige bepakking te verplaatsen.
Er is een grote kans dat men tijdens een inzet door omvallende stapels goederen vast komt te zitten / bedolven raakt. In overvolle woningen zijn kamers vaak niet of moeilijk bereikbaar en zijn vluchtwegen vaak geblokkeerd. Dit geldt tevens voor de afsluiter van het gas en de hoofdschakelaar van de elektrische installatie. In deze woningen worden ook regelmatig gasflessen aangetroffen welke gebruikt worden om te koken of te verwarmen en zijn er vaak brandbare goederen opgeslagen in de meterkast. Daarnaast wordt in deze woningen ook de elektra vaak onveilig gebruikt. Maar ook het onveilig gebruik van kaarsen en roken in de woning zijn van invloed op de brandveiligheid. Wanneer er bij brand in een overvolle woning gebruik gemaakt wordt van water als blusmiddel vergroot dit het gevaar van instorting doordat de overmatig aanwezige goederen veel bluswater op zullen nemen.
De rol van de brandweer
De gemeente heeft de taak erop toe te zien dat eigenaren / gebruikers er zorg voor dragen dat de (brand)veiligheid van gebouwen voldoet aan de eisen die hier door wet- en regelgeving aan gesteld zijn. Bij de handhaving op het gebied van woningvervuiling adviseren verschillende partners, waaronder de brandweer, de gemeente om haar te ondersteunen in haar wettelijke toezichts- en handhavingstaken.
De inspecteurs van Bouw- en Woningtoezicht kunnen op verzoek van het team Woningvervuiling en Advies verzocht worden om druk uit te oefenen op de cliënt met betrekking tot het deelnemen aan een vrijwillig traject. Bouw- en Woningtoezicht en het team Woningvervuiling en Advies kunnen eveneens een beroep doen op de Brandweer en diens aanwezigheid bij een huisbezoek. De coördinator Veilig Leven/wijkbrandweerman kan net als de medewerkers van Bouw- en Woningtoezicht druk uit oefenen om deel te nemen aan een vrijwillig traject en kan adviseren op het gebied van de brand- veiligheid in de woning. Het advies dat hieruit volgt bestaat uit een inventarisatie van de brand- gevaarlijke situaties alsmede een berekening van de vuurlast die in de woning aanwezig is. Dit advies kan in een later stadium ook als onderbouwing dienen wanneer er bij onvoldoende medewerking van de bewoner bestuursdwang moet worden toegepast Tevens worden er (indien niet aanwezig) in de woning rookmelders geplaatst.
Concluderend waarom de brandweer dit stimuleert
• Het verkleint de kans op slachtoffers
• Het verkleint de kans op onbeheersbare branden
• Wegnemen van de angst voor brand bij de omgeving
Let op: dit artikel is geschreven voor de landelijke hoardingweek 2022